Przejdź do menu Przejdź do treści

Zespół do Badań Porównawczych nad Tendencjami Kultury Zachodniej

Główne kierunki badań:

– refleksja nad celami i znaczeniem inter- i transdyscyplinarnych badań nad współczesnym paradygmatem humanistyki;

– namysł nad pojęciem ‚kultury zachodniej” oraz dziedzictwa kulturowego w dobie ponowoczesności;

– badania historycznoliterackie, pozwalające prześledzić historyczne uwarunkowania (mechanizmy) współczesnych tendencji kulturowych – na płaszczyźnie wyobrażeniowej i światopoglądowej („wizje świata”);

– wypracowanie metodologicznej, wyobrażeniowej i intelektualnej płaszczyzny badań komparatystycznych;

– badania teoretycznoliterackie, zmierzające do wypracowania narzędzi badawczych, umożliwiających adekwatny opis i interpretację aktualnych zjawisk literackich (a także artystycznych, społecznych i tp.) w perspektywie komparatystycznej;

– zagadnienia translatologiczne, związane z poszukiwaniem kryteriów „adekwatnego” przekładu w perspektywie porównawczej;

– badanie związków pomiędzy literaturą a sztukami plastycznymi i muzyką.

 

Inne zagadnienia, będące przedmiotem badań:

–          indywidualna wyobraźnia artystyczna w poszukiwaniu tożsamości zbiorowej;

–          utopie, anytutopie i mity współczesne;

–          – antropologiczne i społeczne uwarunkowania współczesnej wyobraźni poetyckiej;

–          „wizje świata” i „wielkie narracje” kultury zachodniej;

–          ponowoczesność jako mit i jako utopia;

–          teorie wyobraźni twórczej w świetle językoznawstwa kognitywnego;

–          wyobraźnia a ideologia: jawne i ukryte przedzałożenia metod interpretacji treści kulturowych;

–          dialog międzykulturowy.

 

Założenia programowe:

Pracownia jest zespołem badawczym, składającym się z pracowników naukowych Instytutu Neofilologii UP (romanistów, anglistów, germanistów, iberystów, italianistów i rusycystów), współpracującym z pracownikami innych jednostek Uniwersytetu Pedagogicznego oraz innych uczelni w kraju i zagranicą. Działania zespołu ogniskują się wokół zagadnień, powstających w procesie badania literatur europejskich oraz północno- i południowoamerykańskich. Działalność Pracowni nakierowana jest na wypracowanie modelu i praktyki komparatystycznych badań nad zjawiskami literackimi, artystycznymi i socjologicznymi XIX, XX i XXI wieku.

Założenia metodologiczne:

Działalność pracowni ma charakter transdycyplinarny i kontekstualny. Oznacza to umieszczanie zagadnień literaturoznawczych oraz treści literackich, powstałych w różnych kręgach językowych kultury zachodniej, w interdyscyplinarnym kontekście, umożliwiającym ujawnianie wspólnot znaczeniowych pomiędzy zestawianymi tekstami i zjawiskami literackimi oraz ustalanie poziomów różnic. Ma to służyć lepszemu zrozumieniu ogólnych tendencji rozwojowych kultury euroatlantyckiej oraz określenie warunkujących je mechanizmów. Aktywność naukowa członków pracowni obejmuje następujące perspektywy poznawcze: antropologiczną, filozoficzną, socjologiczną, historyczną, historycznoliteracką, etnologiczno-kulturową, kognitywistyczną, psychologiczną, wyobrażeniową.

Przedmiot działalności naukowo-badawczej:

Celem dzialań Pracowni jest dążenie do redefinicji pojęć „humanizmu”, „humanistyki” i „nauk humanistycznych” z perspektywy XXI stulecia, a tym samym próba odpowiedzi na pytania w rodzaju: co w pierwszych dekadach XXI wieku znaczy „być humanistą”? Co oznacza dziś termin „nauki o człowieku” („human sciences”, „humanities”, „sciences humaines” etc.)? Czy możliwe jest wypracowanie jakiejś spójnej „nauki o człowieku”, jeśli zaś tak, to na jakich ideowych i metodologicznych warunkach?